Obrońca z urzędu - komu należy się jego pomoc?

Według przepisów oskarżonemu i podejrzanemu w toku postępowania karnego przysługuje prawo do obrony. W zależności od sytuacji obrońcą może być osoba, która została wybrana osobiście lub też została wskazana przez sąd. Takie postępowanie może mieć miejsce tylko w jasno określonych warunkach.

Obrona obligatoryjna
Oskarżony ma prawo do obrony, jednak w wielu sytuacjach nie jest ono konieczne. W kodeksie postępowania karnego wymienione są przypadki, w których obrona jest jednak obowiązkowa.

Dzieje się tak w sytuacji kiedy:
- art. 79 § 1 KPK "W postępowaniu karnym oskarżony musi mieć obronę, jeżeli : jest nieletni, jest głuchy, niemy lub niewidomy, zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności".

- art. 79 § 2 KPK "Oskarżony musi mieć obrońcę również wtedy, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę".

- art. 80 KPK "Oskarżony musi mieć obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym jako przed sądem pierwszej instancji, jeżeli zarzucono mu zbrodnię lub jest pozbawiony wolności".

- art. 671 § 1 KPK "Udział obrońcy w rozprawie głównej przeciwko żołnierzowi odbywającemu zasadniczą służbę wojskową albo pełniącemu służbę w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego jest obowiązkowy przed wszystkimi sądami wojskowymi".

- art. 548 KPK "Jeżeli postępowanie wznowiono na skutek wniosku na korzyść oskarżonego i toczy się ono po jego śmierci lub jeżeli zachodzi przyczyna zawieszenia postępowania, prezes sądu wyznacza do obrony praw oskarżonego obrońcę z urzędu, chyba że wnioskodawca ustanowił już obrońcę".

W przypadku ubóstwa
W sytuacji, kiedy oskarżony chce się bronić, jednak nie stać go na usługi adwokata, ma prawo złożyć wniosek do przyznania obrońcy z urzędu, wyjaśnia adwokat Tamara Pokrzywka-Bensalem z kancelarii PBKB. Zgodnie z art. 78 § 1 KPK "oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może zażądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny". W celu otrzymania obrony z urzędu konieczne jest złożenie do sądu odpowiedniego wniosku, do którego należy dołączyć oświadczenie o stanie majątkowym, rodzinnym, a także wszystkich źródłach utrzymania. Istnieje możliwość złożenia oświadczenia i wniosku ustnego do protokołu.

Należy jednak mieć na uwadze to, że podanie nieprawdziwych informacji będzie wiązać się z konsekwencjami, w tym odebranie pomocy z urzędu na podstawie art. 78 § 2 KPK , który mówi, że "sąd może cofnąć wyznaczenie obrońcy, jeżeli okaże się, że nie istnieją okoliczności, na podstawie których go wyznaczono".

Dlaczego warto mieć obrońcę?
Korzystanie z usług adwokata bez względu na to, czy jest obowiązkowe czy nie, zawsze niesie ze sobą wiele korzyści. Świadomość swoich praw w znacznym stopniu przyczynia się do tego, aby wyrok był pozytywny dla osoby składającej pozew lub oskarżanej. Pomoc prawna pozwala w sposób jasny przedstawić swoje argumenty, zebrać odpowiednia dokumentację oraz przygotować się do składania zeznań.

Artykuł sponsorowany